Yerelden Genele Süreç ve Kriz Yönetiminde Gıda Bankacılığı ve Örnek Uygulamalar

Gıda bankacılığı, gıda israfını azaltmak ve yoksullukla mücadele etmek için geliştirilen yeni bir sosyal hizmet modelidir. Uygulama, yaklaşık olarak son 50 yılda hızla yayılım göstermiştir. Türkiye’de ise 2024 yılından sonra çok sayıda gıda bankası kurulmuştur. Başlangıçta sadece gıda yardımlarını içeren uygulamanın kapsamı, zaman içerisinde temizlik, giyecek ve yakacak maddelerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Gıda bankacılığının yaygınlaşmasının nedenleri arasında yoksullara yönelik sosyal politikaların yanında, şirketler tarafından yapılan yardımların vergi indirimine tabi tutulması gelmektedir. Gıda bankacılığı genellikle kentsel alanlarda faaliyet göstermekte olup göreli, kentsel ve modern yoksulluk ile mücadelede aktif rol oynamaktadır. Bu alanda faaliyet gösteren gıda bankalarının birbirleri ile ve belediyeler ile iletişim ve irtibatlı olması, mükerrer yardımların önüne geçme açısından önemlidir. Gıda bankacılığında gıda temini, gıdaların güvenliği, saklama ve depolama, lojistik vb. konular, sürdürebilirliği etkilemektedir. Diğer yandan gıda bankacılığının genellikle belediyeler ve sivil toplum kuruluşları tarafından yapılması bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Belediyelerin özellikle seçim dönemlerinde gıda yardımlarını artırdığı, bazı sivil toplum kuruluşlarının ise yardım yapılan kişiler ile ilgili seçici davrandıkları bilinen bir gerçektir. Bu nedenle gıda bankacılığı uygulamasında denetim mekanızmasına yönelik yeni düzenlemeler gereksinin olduğu söylenebilir. Bu çalışmada gıda bankacılığına yönelik yerel ve genel uygulamalar Dünya’da ve Türkiye özelinde ele alınıp incelenmiştir.