Orman Yangınları Sebepleri, Etkileri, İzlenmesi, Alınması Gereken Önlemler ve Rehabilitasyon Faaliyetleri

Orman Yangınlarında Uzaktan Algılama Teknolojileri ile Erken Uyarı, Tespit, İzleme ve Müdahale Stratejileri

Son yıllarda, dünya genelinde orman yangınlarında hem sıklık hem de büyüklük açısından önemli bir artış gözlenmektedir. Doğal ya da insan kaynaklı nedenlerle oluşan orman yangınları, doğayı ve canlı ekosistemini ciddi şekilde tehdit eden felaketlerdir. Orman yangınlarının doğa ve canlılar üzerindeki etkilerini en aza indirmek için iyi planlanmış erken uyarı, tespit, izleme ve müdahale stratejileri geliştirilmesi çok önemli bir konu haline gelmiştir. Modern dünyada, belirtilen bu stratejilerin uygulanmasında hava ve uzay kaynaklı uzaktan algılama teknolojileri yoğun şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, orman yangınları konusunda dünya genelinde kullanılan modern uzaktan algılama teknolojileri detaylı şekilde incelenmiştir. Uzaktan algılama teknolojileri, orman penetrasyon yetenekli gelişmiş lazer tarayıcılar, yakın-kısa dalga-orta-termal kızılötesi spektral sensör donanımlı yeni nesil küp uydular, takım halinde çalışan çoklu insansız hava araçları (İHA) ve yangınlara doğrudan müdahale edebilen ısı ve duman geçirmez nitelikte savaşçı İHA’lara evrilmiştir. Bu teknolojilerin yapay zeka yöntemleri ile füzyonu ve yer istasyonları ile entegrasyonu sayesinde, erken uyarı sistemlerinin altlıkları olan yangın risk haritalarının periyodik üretimi, yangın başlangıç noktalarının tespiti, yangın yayılım hızının, şiddetinin, yönünün ve yangın sonrası oluşan tahribatın üç boyutlu olarak eş-zamanlı izlenmesi ve yangın söndürme çalışmalarında ekiplere destek sağlanması olası hale gelmekte ve minimum can ve orman alanı kaybı için değerli katkılar sağlanmaktadır.

Prof. Dr. Umut Güneş Sefercik, Prof. Dr. Taşkın Kavzoğlu
DOI: 10.53478/TUBA.2021.044