2022 TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni
2022 Uluslararası TÜBA Akademi, GEBİP ve TESEP Ödülleri Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 28 Aralık 2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen törenle sahiplerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tevdi edildi.
“TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni”ne; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, TÜBA Konsey üyeleri, üniversite rektörleri ile TÜBA Asli Üyesi ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bakan Varank, TÜBA Başkanı Prof. Şeker ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Mandal’ın konuşmalarının ardından 2022 TÜBA Ödülleri sahiplerine tevdi edildi.
2022 Uluslararası TÜBA Akademi, GEBİP ve TESEP Ödül sahipleri ödüllerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden aldılar. 2022 TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri Fen ve Mühendislik Bilimleri kategorisinde; San Diego Kaliforniya Üniversitesi (UCSD) Nanomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi ve Giyilebilir Sensörler Merkezi (UCSD) Direktörü Prof. Dr. Joseph Wang’a, Sosyal ve Beşerî Bilimler kategorisinde; İsrail Hebrew Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Amnon Cohen’e, Sağlık ve Yaşam Bilimleri kategorisinde; Nanyang Technological Üniversitesi Lee Kong Chian Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Joseph Jao-Yiu Sung’a takdim edildi.
2022 TÜBA-GEBİP Ödülleri; doğa bilimleri alanında Doç. Dr. Mustafa Bener, Doç. Dr. Çağatay Dengiz, Doç. Dr. Burak Derkuş, Doç. Dr. Nilay Duruk Mutlubaş, Doç. Dr. Serdar Kocaman, Dr. Öğr. Üyesi Safacan Kölemen, Dr. Öğr. Üyesi Yunus Emre Türkmen, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Yağmurcukardeş’in olurken, Prof. Dr. Bahriye Akay, Dr. Öğr. Üyesi Eda Aydoğan Güngör, Doç. Dr. Cihan Bayındır, Doç. Dr. Miray Çelikbilek Ersundu, Dr. Öğr. Üyesi Arif Engin Çetin, Dr. Öğr. Üyesi Hamdi Dibeklioğlu, Doç. Dr. Utku Kürşat Ercan, Dr. Öğr. Üyesi Cem Örnek, Dr. Öğr. Üyesi Pakize Neslihan Taşlı mühendislik bilimleri alanında, Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Atakan Ekiz, Doç. Dr. Şefik Evren Erdener, Doç. Dr. Aykut Gram ve Doç. Dr. Gamze Güney Eskiler sağlık bilimlerinde, Doç. Dr. Sabahat Çiğdem Bağcı, Dr. Öğr. Üyesi Gaye Danışan, Doç. Dr. Ali Erken, Doç. Dr. Aslı Gökçe Kılıç, Doç. Dr. Namık Kılıç, Doç. Dr. Abdullah Tirgil, Dr. Öğr. Üyesi Sedef Turper Alışık, Doç. Dr. Uğur Uzunkaya, Dr. Öğr. Üyesi Alper Yağcı, Dr. Öğr. Üyesi Seçil Yıldırım Karaman, Doç. Dr. Hatice Yıldız Durak'a sosyal bilimler alanında tevdi edildi. Ahmet ve Nezahat Keleşoğlu TÜBA-GEBİP Eczacılık Özel Ödülü’nün sahibi ise Doç. Dr. Serdar Tort oldu.
2022 TÜBA-TESEP Ödülleri kapsamında ise; Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Bereketoğlu’na “Diferensiyel Denklemler” kitabıyla Doğa ve Mühendislik Bilimleri Telif Eser Ödülü, Dr. Leyla Yıldız “Safevi Döneminde Tebriz: Kentsel Mekânda Dönüşüm Süreçleri, 1501-1736” kitabıyla Sosyal Bilimler Telif Eser Ödülü, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mehmet Taha Boyalık’a “El-Keşşaf Literatürü: Zemahşeri'nin Tefsir Klasiğinin Etki Tarihi” Fuat Sezgin Özel Ödülü, Fırat Üniversitesi’nden Prof. Dr. Orhan Kılıç’a “Mikrop, Salgın ve Toplum: İnsanlığın Ölümle İmtihanı” ile “Osmanlı Taşrasının İdari Taksimatı ve Yöneticileri: Kuruluştan 19. Yüzyıla” eserleriyle Halil İnalcık Özel Ödülü, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Prof. Dr. İlhami Yurdakul’a “Bir Harf Bir Medeniyet: Mim Kitabı”yla Mehmet Genç Özel Ödülü aldı. Bartın Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hicran Karataş ise Defineci Folkloru ise Mansiyon takdim edildi.
Bakan Varank, Muzaffer Şeker ile Erdoğan'a ayrıca TÜBA tarafından hazırlanan Milli Teknoloji Hamlesi adlı eserin Türkçe ve İngilizce baskısını hediye etti.
Ülkemiz, Millî Teknoloji Hamlesi rehberliğinde gerçekleştirdiği çalışmalarla, dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefine adım adım yaklaşıyor.
Sözlerinin başında törene katılanları selamlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kendi alanında Türkiye’nin en saygın platformu olan TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni’nde bilim insanlarımızı ve siz değerli misafirlerimizi Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde ağırlamaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. TÜBA ve TÜBİTAK’ın 2022 yılı ödüllerini takdim edeceğimiz bilim insanlarımızı çığır açıcı çalışmalarından ötürü tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Başvuruların titizlikle değerlendirilmesiyle, bu sene 57 bilim insanımız iki kurumumuzun ödüllerine layık görüldü. Uluslararası TÜBA Akademi Ödülleri’nde, fen ve mühendislik bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler ile sağlık ve yaşam bilimleri kategorilerinde üç ödül takdim edeceğiz. Böylece, TÜBA Akademi Ödüllü bilim insanı sayımız 25’e yükseldi” açıklamasında bulundu.
“Üstün başarılı genç bilim insanlarının ödüllendirildiği TÜBA-GEBİP Ödülleri’ni 22 farklı üniversite ve kurumdan 34 genç bilim insanımıza vereceğiz” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugüne kadar TÜBA-GEBİP Ödülü kazanan bilim insanı sayısı da 610'a ulaştı. Bilimsel Telif Eser Ödülleri’nde yedi Türkçe bilimsel telif eser, altı TÜBA-TESEP Ödülü’ne layık görüldü. Bu alanda da şimdiye kadar ödüllendirilen eser sayısı 226’ya çıktı.”
TÜBİTAK Ödülleri kapsamında ise 12 farklı üniversiteden bilim insanına iki bilim ödülü, bir hizmet ödülü ve 11 teşvik ödülü takdim edileceğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu ödüllerin ilk kez verildiği 1966 yılından bugüne kadar 184 bilim ödülü, 19 özel ödül, 88 hizmet ödülü, 547 teşvik ödülü ve 2019 Yılı Prof. Dr. Fuat Sezgin Bilim Tarihi Ödülü dâhil olmak üzere, toplam 839 bilim insanı ödüllendirildi” diye ekledi.
Siyasi bağımsızlığın teknolojik bağımsızlıktan geçtiğine inanıyoruz
Türkiye’nin, Millî Teknoloji Hamlesi rehberliğinde gerçekleştirdiği çalışmalarla, dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefine adım adım yaklaştığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Biz, siyasi bağımsızlığın teknolojik bağımsızlıktan geçtiğine samimiyetle inanıyoruz. Bilim ve teknolojiyi Türkiye’nin hedeflerine ulaşmasında en önemli araç, en etkili imkân olarak görüyoruz. Katma değerli üretimin, güçlü büyümenin ve sürdürülebilir refahın yolu bilim ekosisteminin canlılığından geçiyor. TÜBA ve TÜBİTAK yürüttükleri takdire şayan çalışmalarla, ülkemizin bilim ve teknoloji altyapısına önemli katkılar yapan kurumlarımızdır.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bilim insanlarımızla, üniversitelerimizle, girişimcilerimizle, genç mucitlerimizle ülkemizin müreffeh yarınları için çalışmaya devam edeceğiz.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, bakanlık olarak bilim insanlarıyla, üniversitelerle, girişimcilerle, genç mucitlerle ülkenin müreffeh yarınları için çalışmaya devam edeceklerini belirtti.
Küresel ekonomide Kovid-19 salgınıyla başlayan, Rusya-Ukrayna Savaşı ile devam eden zorluklara işaret eden Varank, Türkiye'nin, dünyada yaşanan türbülansa rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliği ve kararlı duruşu sayesinde diğer ülkelerden pozitif yönde ayrıştığına dikkati çekti.
Varank, Türkiye'nin, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat rotasında 9 çeyreği bulan kesintisiz büyüme sürecine devam ettiğini belirterek, "Hamdolsun sanayi üretimi bu büyümede öncü rol oynuyor. 2002'den bu yana sanayinin milli hasıla içindeki payı yüzde 20'lerden yüzde 27'lere ulaştı. Yaklaşık yüzde 95'i imalat sanayi tarafından gerçekleştirilen ihracatımız 250 milyar dolara ulaştı. 2002'de bir yıl boyunca yapabildiğimiz toplam ihracatı artık neredeyse 1 ayda gerçekleştirebiliyoruz. Oransal anlamda baktığımızda da yine aynı başarımız mevcut. Türkiye'nin küresel ihracattan aldığı payı yüzde 100 artırmayı başardık." diye konuştu.
Bu rakamları yeterli görmediklerini dile getiren Varank, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bizim hedeflerimiz çok daha yüksek. Dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına mutlaka gireceğiz. İşte bizi bu hedefe ulaştıracak inovasyon ekosisteminin başrol oyuncuları, bilim insanlarımız, araştırmacılarımız burada. Şüphesiz bilim ve teknoloji olmadan hedeflerimize ulaşamayız. Bu büyük sorumluluğun farkındalığıyla Bakanlık olarak bilim ve teknoloji ekosistemine yatırımlar yapıyoruz. 20 yıl önce esamesi dahi okunmayan teknoloji altyapılarına her gün yenilerini ekliyoruz. Bugün Türkiye'nin dört bir tarafında AR-GE projelerinin yürütüldüğü, Bakanlık destekleriyle kurulan, teknoparklar, teknoloji geliştirme merkezleri (TEKMER), AR-GE ve teknoloji merkezleri, tematik araştırma merkezleri, öncül AR-GE laboratuvarları, araştırma enstitüleri var. Türkiye'de AR-GE harcamalarının milli gelire oranı binde 5'lerden yüzde 1,13'lere çıktıysa, tam zaman eşdeğer AR-GE çalışanı sayısı 20 yılda 29 binden 222 bine yükseldiyse, bu artışlarda en büyük pay bu altyapıların kurulmasına en güçlü desteği veren Sayın Cumhurbaşkanımızındır."
TEKNOFEST kuşağı çoğalıyor
Bakan Varank, her alanda lider bir Türkiye idealinin neferleri olacak TEKNOFEST kuşağının günden güne çoğalmaya devam ettiğini belirterek, Karadeniz ve Azerbaycan'da düzenlenen yarışmalara 600 binden fazla gencin başvurmasının, yarınların çok daha aydınlık olacağının en önemli işareti olduğunu söyledi.
81 ilde kurulan deneyap teknoloji atölyelerinde yapay zekadan nesnelerin internetine, tasarımdan robotiğe kadar projeler geliştirildiğini bildiren Varank, "İşte bu parlak beyinlerimiz bilim olimpiyatlarında da tarih yazıyor. Uluslararası bilim olimpiyatlarında bu sene 8'i altın olmak üzere toplamda 50 madalya kazandık. Antalya'da 45 ülkeye ev sahipliği yaptığımız Avrupa Kızlar Bilgisayar Olimpiyatı'nda altın madalya kazanan Duru Özer evladımız göğsümüzü kabarttı. Dünyanın en büyük bilim ve mühendislik yarışması ISEF'te 7 ödül aldık. Siz bize 2053 ve 2071 hedeflerini gösterdiniz. Belki biz o tarihleri hiç göremeyeceğiz ama inşallah buradaki bilim insanlarımızın öncülük edeceği gençlerimiz işte o hedeflerin de mimarları olacak." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin, oluşturduğu modern altyapılar ve yetkin insan kaynağıyla çok önemli teknolojik gelişmelere imza attığına işaret eden Varank, "Yüksek çözünürlüklü yerli gözlem uydusu, elektrikli lokomotif, akıllı sualtı silah ve savunma sistemleri gibi kritik projeler bir bir hayata geçiyor. Kriptoloji tabanlı elektronik kimlik doğrulama sisteminden, özgün motorumuzdaki yeni nesil alaşımlı parçalara, Milli Muharip Uçağımızın görev bilgisayarından, lazer arayıcı başlıklarda kullanılan sinyal güçlendirici mikroçiplere kadar stratejik ürünler artık Türkiye'de tasarlanıp üretilebiliyor. Geçmişte hayal dahi edilemeyenleri biz bugün bizzat yaşamaya başladık. Türkiye Yüzyılı vitrinimizin ilk ürünü olan Togg'un teknoloji kampüsünü, 29 Ekim'de zat-ı devletlerinin teşrifleriyle büyük bir coşkuyla açtık, seri üretim bandından ilk araçları indirdik. Tek başına bu proje bile ülkemizin ulaştığı üretim altyapısı ve mühendislik kabiliyetlerini harikulade şekilde göstermeye yetiyor." değerlendirmesinde bulundu.
TÜBİTAK ve TÜBA Bilim Ödüllerini kazanan bilim insanlarının gençlere örnek teşkil ettiğini belirten Varank, "Ödül törenimizin de burada, sizin himayenizde düzenlenmesi Türkiye Yüzyılı'nda bilimin ve teknolojinin öneminin en güzel şekilde yansıtılmasını sağlıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bilim insanlarımızla, üniversitelerimizle, girişimcilerimizle, genç mucitlerimizle ülkemizin müreffeh yarınları için çalışmaya devam edeceğiz." dedi.
Çalışmalarınızın bereketlenerek devam etmesini temenni ediyorum. TÜBA’nın her daim siz bilim insanlarımızın yanında olacağını bilmenizi isterim
2022 yılı TÜBA ve TÜBİTAK ödüllerini almaya hak kazanan bilim insanlarımızı tebrik ediyorum şeklinde konuşmasına başlayan TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker “Marifet iltifata tabidir” düsturuyla verilen bu ödüller, sizlerin uykusuz geçen nice geceye mal olan yoğun emek mahsulü araştırmalarınız ve çalışmalarınız için devletimizin bir taltifi ve kadirşinaslığıdır.” dedi.
“Son yıllardaki gelişmeler gösterdi ki ülkelerin ekonomik ve siyasi bağımsızlığı, kendisinin sahip olduğu üretken, yerli, milli ve nitelikli insan gücüne dayanmaktadır. Bağımsız kalmak, bize atalarımızdan kalan güzel ve önemli bir haslettir. Ülkemiz 2023, 2053 ve 2071 hedeflerine sizlerin çalışmaları ile daha özgüven içerisinde ulaşacaktır. Geleceğin Türkiye’sini sizlerin araştırmaları inşa edecek. Çalışmalarınızın bereketlenerek devam etmesini temenni ediyorum. TÜBA’nın her daim siz bilim insanlarımızın yanında olacağını bilmenizi isterim. TÜBA olarak bilim diplomasisi kapsamında, ülkemizin ulusal bilimler akademisi olmanın sorumluluğu ile, Türkiye’yi uluslararası bilim dünyasında temsil ediyoruz. Bu temsil biz bilim insanlarına büyük sorumluluk yüklüyor. Ülkemize karşı çok taraflı olarak yürütülen kara propagandanın maalesef bilimsel tarafsızlıktan uzak bir şekilde ideolojik tarafgirlikle bir araya geldiğini görüyoruz. Bu kara propagandaya maalesef ülkemizden de dezenformasyon ile katkı sunanların olması içimizi acıtıyor. Öte yandan üyesi bulunduğumuz uluslararası çatı kuruluşlarda ve katıldığımız diğer bilimsel kurullarda Türkiye’nin sizlerin liderliğinde sürdürdüğü çok yönlü mekik diplomasisinin ve haklı davasının olumlu yansımalarını görüyoruz. Akademi ve bilim, ülkemizde uzun süre dar ve ayrıcalıklı bir kesimin elinde sığlaşmış, durağanlaşmış ve sıradanlaşmış idi. Bilgi üretmekten ziyade kısır ve politik tartışmalar ile oyalanan Türk akademisi, özellikle son 20 yılda sizin güçlü iradeniz ve atılımlarınızla üzerindeki ataleti atmıştır. Yeni mezun gençlerimiz ve genç bilim insanlarımız ile nitelikli insan gücündeki artış, akademik ve bilimsel alanda kaliteli yayın ve patent sayısının yıllara sâri olarak yükselişi, Ar-Ge’ye harcanan payın geldiği nokta, üniversitelerimizin ve araştırma merkezlerimizin uluslararası standartlardaki üretimi, okullaşma oranlarının düzeyi, eğitimde fırsat eşitliği kapsamında atılan önemli adımlar sayısız gelişmelerden birkaçıdır. Yeni stratejilerin ve izlenen politikaların eğitim ve öğretim ekosisteminde sağladığı iyileşmenin etkilerini önümüzdeki yıllarda daha belirgin olarak göreceğiz.” dedi
Dünya, bilim insanlarının araştırmalarının ve önerilerinin hayati önem kazandığı bir döneme girdiğini ifade eden Şeker “Bilim ancak insanlara faydalı olmak için yapıldığında anlam kazanır. TÜBA olarak “bilim temelli danışmanlık” görevimiz kapsamında ülkemiz ve dünya gündeminde olan stratejik konulara çalışmalar yapıyoruz.TÜBA çalışma gruplarımız düzenledikleri bilimsel toplantılar, hazırladıkları raporlar ve yayımladıkları kitaplar ile yaşanan sorunlara küresel işbirliklerini de göz önünde bulundurarak çözüm önerileri sunuyor ve daha adil bir dünyanın mümkün olduğunu gözler önüne seriyor. İnsanlığa bahşedilen doğal kaynakların israf edilmemesi, kontrolsüz üretim ve sorumsuz tüketimin önlenmesi, doğal ekosistemin korunması ve biyoçeşitliliğin devamlılığının sağlanması, verimli enerji üretim çeşitlerinin geliştirilmesi, sağlık teknolojilerindeki güncel gelişmeler, sıfır atık gibi sürdürülebilir uygulamaların yaygınlaşması gibi birçok başlık çalışma gruplarımızın ana faaliyetlerinin merkezini oluşturuyor.” dedi. Başkan Şeker sözlerine son verirken Cumhurbaşkanı Erdoğan’a himayelerinde yürütülen Türk-İslâm Bilim ve Kültür Mirası Projesi ile TÜBA Ödüllerine desteklerinden dolayı teşekkür ederek, bu desteğin bilim insanlarına, Türkiye’ye hizmet etme yolunda güç ve motivasyon sağladığını söyledi. Tören, toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
