Hücre Kültürü Bazlı Protein Kaynakları: Yapay Et

Yapay et in vitro koşullarda çoğunlukla hücre kültürü ortamında üretilen bir gıda türüdür. Gerek hızla artan dünya nüfusuna kaliteli gıda arayışları gerekse hayvansal ürün olarak et üretimi sırasında ortaya çıkan aşırı su tüketimi, global ısınma vs. gibi nedenlerle, yapay et son yıllarda dünya gündeminde sıklıkla yer almaktadır. Yapay et üretiminde primer hücre kaynakları olarak da bilinen ilgilenilen canlı hayvan türlerinin istenen konumundan doku biyopsisi almak veya kesim sonrası canlı dokuları kullanmak en fazla tercih edilen yoldur. İkinci seçenek ise embriyonik kök hücre ya da indüklenmiş pluripotent kök hücreler gibi pluripotent bir hücre kaynağı kullanmaktır. Bu hücrelerin büyük hacimli endüstriyel biyoreaktörler içerisinde farklılaşarak çoğalmaları sağlanır. Yapay et üretiminde en önemli faktörlerden biri fötal buzağı serumu ihtiyacıdır. Yapay et üretiminin iddia edildiği gibi hayvandan bağımsız olmadığı, özellikle üretim aşamasında hala önemli bir hayvan ürününe, fötal seruma, bağımlı olduğu bir gerçektir. Laboratuvarda yapay et üretimi sistemleri konvansiyonel et üretimi tekniklerine alternatif olarak öne çıkmakla birlikte, maliyetin düşürülmesi, sosyal ve etik çekincelerin aşılması ve nihai olarak büyük ölçekte üretime geçilmesi için bu alanda araştırmalar yapılması konusunda yatırımlara ihtiyaç vardır. Eğer ulusal çıkarlarımız yapay et üretimi araştırma ve çalışmalarına dahil olmamızı gerektiriyorsa, yapay et yarışında ülke olarak bir an önce konum belirlememiz ve yer almamız gereklidir.