Transkriptomik ve Uygulamaları

Son yıllarda “omik” denilen tekniklerin kullanılmasıyla biyolojik verilerin elde edilmesinde bir patlama meydana gelmiştir. Literatürde artık birçok farklı omik teknolojisi yer alırken, en sık kullanılan omikler; genomik, transkriptomik, proteomik ve metabolomiktir. Transkriptom, bir hücredeki, bir hücre popülasyonundaki veya bir organizmadaki belirli bir gelişim aşaması veya fizyolojik durum için genom tarafından herhangi bir zamanda üretilen tüm RNA moleküllerinin tam bir seti ve bunların miktarıdır. Transkriptomik, belirli bir zaman noktasında ve belirli bir biyolojik durumda transkriptomun çeşitli faktörlere göre nasıl değiştiğini belirleyen yüksek verimli bir teknoloji olarak kabul edilir. Transkriptom çalışması, genomun fonksiyonel elemanlarını anlamak ve hücrelerin moleküler bileşenlerini ortaya çıkarmak için gereklidir. Günümüzde transkriptomik, RNA dizileme (RNA-Seq) yöntemlerinin hızlı gelişimi nedeniyle uluslararası bilimsel ilginin ön saflarında yer almaktadır. Transkriptomiklerin temel amacı öncelikle; mRNA’lar, küçük RNA’lar gibi kodlamayan RNA’lar dâhil olmak üzere tüm transkript türlerinin açıklanması, genlerin transkripsiyonel yapısının belirlenmesi ve farklı koşullar altında her bir genin farklı ekspresyon seviyelerinin belirlenmesi gibi transkriptomun kesin ve kapsamlı karakterizasyonudur. Genel olarak, transkriptom analizinin amacı, farklı koşullar arasında farklı şekilde ifade edilen genleri tanımlayarak, koşullarla ilişkili genlere veya yolaklara yeni bir anlayış kazandırmaktır. Bu bölümde, gelecek vadeden transkriptomik teknolojisi hakkında temel bilgiler anlatılmıştır.