Millî Teknoloji Hamlesi

Türkiye’de Demiryolu Araçları Üretimi ve TÜRASAŞ'ın Rolü

Küresel demiryolu taşımacılığı endüstrisi büyümekte ve demiryolu araçları endüstrisinin talebini son yıllarda büyümeye itmektedir. Hem yolcuların hem de demiryolundaki yük taşımacılığının artması nedeniyle, artan bir ivmenin önümüzdeki birkaç yıl içinde de devam etmesi beklenmektedir.

Türkiye’de de TCDD Taşımacılık A.Ş.’nin 2050 yılına kadar 233 hızlı tren/yüksek hızlı tren seti, 125 Elektrikli Tren Seti (EMU), 930 adet elektrikli lokomotif, 146 adet dizel lokomotifi, 24.000 adet yük vagonu, 62 set kentiçi araç (Başkentray ve Marmaray) ihtiyacı bulunmaktadır. Bütün bu araçların toplam maliyetinin en az 17,4 milyar Euro olacağı tahmin edilmektedir. Orta ve uzun vadede raylı sistem araçlarına yapılacak yatırımlar ülkemizde yerli ve milli raylı sistem araç sanayisinin gelişmesine büyük katkı sağlayacaktır.

Raylı sistem araçlarının yerli ve milli bir şekilde üretimi ve tasarımı ile kritik bileşenlerindeki yerlilik oranının artırılması esas olmak üzere, yerli sanayinin Ar-Ge, tasarım ve üretim kabiliyetlerinin geliştirilmesi, her türlü raylı sistem araçlarının ve alt bileşenlerinin imalatı ile bakım ve onarımının yapılması ve yaptırılması amacıyla, TCDD’nin üç bağlı ortaklığı TÜLOMSAŞ, TÜVASAŞ ve TÜDEMSAŞ’ın birleştirilmesi suretiyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak kurulan TÜRASAŞ, üç bağlı ortaklığın birleşmesinden oluşan sinerji ve yeni bakış açısıyla; sektöre yön veren teknoloji yoğun üretimleriyle daha geniş ürün yelpazesine ulaşarak, istikrarlı büyümeyi sağlama misyonu ile yola çıkmış; toplam 400 bin m² alanda, yüz yılı aşan tecrübesi, bilgi birikimi, yaklaşık 4000 yetişmiş insan gücü, milli ve yerli teknolojiler üreten entegre tesisleri, Eskişehir ve Sakarya Bölge Müdürlüğünde yerleşik 2 Ar-Ge Merkezi ile ülkemizin raylı sistemler sektörünün en büyük temsilcisi haline gelmiştir.

Geniş bir ürün yelpazesine sahip TÜRASAŞ çeşitli tipte manevra lokomotifleri (dizel elektrikli, dizel hidrolik, elektrikli, hibrit), anahat lokomotifleri (dizel elektrikli, dizel hidrolik, elektrikli), tren setleri (dizel, elektrikli), banliyö treni, vagon (yolcu, yük) gibi raylı sistem araçlarının yerli ve milli olarak tasarım ve üretim çalışmalarıyla kalmayıp bu araçlara ait dizel motor, cer motoru, cer konvertörü, TKYS (Tren Kontrol ve Yönetim Sistemi) gibi sistemler başta olmak üzere birçok kritik alt bileşenin de yerlileştirilmesi veya yerlilik oranlarının arttırılması yönünde de çalışmalarda bulunmaktadır. Söz konusu çalışmaların yerli ve milli üretimi ile birlikte ithalatın önüne geçilerek büyük miktarda dövizin ülkemizde kalması sağlanacaktır. Bakım ve yedek parça maliyetleri de göz önünde bulundurulduğunda yerli ve milli üretimin sağladığı kazanç daha da artmaktadır.

Mustafa Metin Yazar
DOI: 10.53478/TUBA.978-625-8352-16-0.ch28