G-Bilim Akademileri 2016 Ortak Bildirileri Açıklandı
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, 2016 G-Bilim Akademileri Toplantısı’nda TÜBA’nın da imzaladığı “beyin bilimi, afetlere karşı dayanıklılık ve geleceğin bilim insanları” konularına ilişkin “G-Bilim Akademileri 2016 Ortak Bildirileri”ni Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’a sundu.
.jpg)
2016 G-Bilim Akademileri Toplantısı, Japonya Bilim Konseyi’nin ev sahipliğinde 18-19 Şubat 2016 tarihlerinde Japonya-Tokyo’da gerçekleştirildi. G-20 ülkeleri Ulusal Bilim Akademilerinin davet edildiği ve Japon Bilim ve Teknoloji Politikası Bakanı Shimajiri’nin açılış konuşması ile başlayan toplantıya Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, G. Kore, Güney Afrika, Türkiye, Birleşik Krallık (İngiltere), ABD ulusal bilim akademileri ile Afrika Bilimler Akademisi Başkanları ve temsilcileri katıldı. Toplantıda Türkiye’yi, Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar ile TÜBA Konsey üyesi Prof. Dr. H. Tayfun Özçelik temsil etti.
G-Akademiler toplantısında, bütün ülkelerin yüz yüze olduğu; küresel, bölgesel ve ulusal meseleler olarak kabul edilen üç konu ele alındı:
1) Küresel beyin kaynaklarını anlaşılması, korunması ve geliştirilmesi,
2) Afetlere karşı dayanıklılığı güçlendirmek sürdürülebilir kalkınma için gereklidir,
3) Geleceğin bilim insanlarının yetiştirilmesi.
"Beyin, Afet ve Bilim İnsanı Geliştirme" konularına ilişkin durum tespiti ile politika ve eylem önerilerini içeren açıklama metinlerine, katılımcı akademilerin toplantı ve sonrasında yaptıkları katkılarla son şekilleri verildi. Toplantıda, kabul edilen açıklamaların akademilerce, ilgili hükümet makamlarına sunulması ve kamuoyuyla paylaşılması da karar altına alındı.
G-Bilim Akademileri “beyin bilimi, afetlere karşı dayanıklılık ve geleceğin bilim insanları” konularında eylem çağrısında bulunuyor
Üç konu hakkındaki verimli tartışmalar sonucunda; bilimde açık erişimin anlamı, afetler ile göç arasındaki ilişki ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri gibi çeşitli ilgili konularda da bazı bilimsel tespitler ortaya koyuldu. Bu konular gündeme dahil edilmedi ancak gelecek tartışmalara bırakıldı.
Ayrıca Şubat toplantısında, geçen yıl Schloss Elmau’da (Almanya) düzenlenen G7 Zirvesi’ne yönelik yapılan ortak açıklamaların devamı niteliğinde, yeni açıklamalar yapıldı. Katılımcı akademiler ‘bulaşıcı hastalıklar ve antimikrobiyal direnç’, ‘ihmal edilmiş tropik hastalıklar’ ve ‘okyanusların geleceği’ alanlarında her bir ülkede düzenli çalışmalar yapıldığını onayladılar ve bu gelişmeleri memnuniyetle karşıladılar.
G-Bilim Akademileri Toplantısı (2016) Ortak Açıklamaları
Küresel Beyin Kaynaklarını Anlama, Koruma ve Geliştirme: İnsan beyni uygarlığın en değerli kaynağıdır. Bu nedenle, beyin bilimine yapılan yatırım toplumun geleceğine yönelik bir yatırımdır. Beyinin optimal gelişimini anlamak, korumak ve geliştirmek için ülkelerin iş birliği yapması zorunludur.
Küresel beyin kaynaklarını geliştirmek için G-Bilim Akademileri birbirine koşut olarak izlenecek dört hedef öneriyor. Bu şekilde nöroloji bilimine verilen stratejik destek topluma fayda sağlayacak:
1) Uluslararası iş birliği vasıtası ile yapılan temel araştırmaların desteklenmesi,
2) Beyin rahatsızlıklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavisi için küresel düzeyde programlar oluşturulması,
3) Beynin teorik modellenmesinin ve beyin temelli yapay zekânın gelişiminin teşvik edilmesi,
4) Beyne duyarlı bir toplumun temel unsurları olarak eğitim ve hayat yönetimini geliştirmek için nöroloji biliminin sosyal bilimler ve davranış bilimleri ile entegre edilmesi.
Afetlere Karşı Dayanıklılığı Güçlendirmek Sürdürülebilir Kalkınma için Gereklidir: Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde afetler nedeniyle kayıplar artıyor. Artan olağan üstü olaylar ile birlikte insanla ilgili faktörler tehlikelerin olumsuz sonuçlarını şiddetlendiriyor. 21. yüzyılın küreselleşen dünyasında bir ülkedeki bir afet diğerlerinde de dalgalanmalara yol açıyor. 2015’te uluslararası toplum üç büyük antlaşmayı kabul etti: Afet Riskinin Azaltılması İçin Sendai Çerçeve Antlaşması 2015-2030, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Paris İklim Değişikliği Antlaşması.
G-Bilim Akademileri Sendai Çerçeve Antlaşması’nı hızlandırmak amacı ile afetlere karşı dayanıklılık ve sürdürülebilir kalkınma konusunda altı politika eylemi öneriyor:
1) Risk, kırılganlık ve dayanıklılığı değerlendirmek için ölçüm ve göstergelerin geliştirilmesi,
2) İlgili veri alt yapısını kurma da dahil olmak üzere afet riskinin değerlendirmesinin geliştirilmesi ve bilimsel ve teknik bilginin ilerletilmesi,
3) Afetlerin önlenmesi için yenilikçi mühendisliğin geliştirilmesi ve politik ve kamusal farkındalığın artırılması,
4) Yaşanan değişime sürdürülebilir bir dünya yönünde ivme kazandırmak için disiplinler arası ve disiplinler ötesi iş birliği çabalarının güçlendirilmesi,
5) Yatırımcı topluluk ile irtibata geçilmesi,
6) Pratik çözümler sağlamak için özel sektör ve ilgili paydaşlar ile bilgi paylaşımı amacıyla bir forum başlatılması.
Geleceğin Bilim İnsanlarının Yetiştirilmesi:
Günümüz toplumu büyük oranda bilim temelli keşiflere, teknolojiye ve politikalara dayanıyor. Bunun ışığında geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek toplumun gelişimi için önemli. Bilim insanları ile toplumun etkileşiminin ve çeşitlilik arz eden bir küresel işgücü oluşturulmasının teşvik edilmesi gerekiyor.
G-Bilim Akademileri’nin tavsiyeleri:
1) Gerekli kapasitelerin sağlanması için bilim eğitiminin ileri düzeyde teşvik edilmesi,
2) Genç bilim insanlarının daha geniş sektörlerde kariyer gelişiminin desteklenmesi,
3) Bilim insanlarının değerlendirilmesinin nitelik ve çeşitli faaliyetler temelinde yapılması,
4) Bilim konusunda halk ve çocuklar ile iletişime geçilmesine öncelik verilmesi,
5) Politikalar konusunda bilimsel tavsiyelerde bulunmaları doğrultusunda bilim insanlarının eğitilmesi,
6) Kariyer gelişimleri için kadınların ve azınlık gruplarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi,
7) Gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasında işbirliği sağlanarak karşılıklı hareketliliğin ve bilim kapasitesinin geliştirilmesi,
8) Akademik literatür ve bilgiye erişimin ve araştırma sonuçlarını yayınlama imkanlarının sağlanması.
Üç konuya ilişkin “G-Bilim Akademileri Açıklamaları”nın Türkçe ve İngilizce metinlerine aşağıdaki linklerden ulaşılabilir.
G-Bilim Akademileri Afetlere Karşı Dayanıklılığı Güçlendirmek
G Science Academies Statement 2016 on Disaster
G-Bilim Akademileri Küresel Beyin Kaynaklarının Anlaşılması
G Science Academies Statement 2016 on Brain
G Bilim Akademileri Geleceğin Bilim İnsanlarını Yetiştirmek
G Science Academies Statement 2016 on Scientists
