Mersin’in İşgali ve Kurtuluşu

Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından hemen sonra lağvedilen Yıldırım Orduları Komutanı Mustafa Kemal Paşa bölgeden ayrılmadan önce Mersinlilere işgale karşı hazırlıklı olmalarını tavsiye etti. Mersin limanından dolayı düşman askerleri ilk buradan Anadolu’ya girmekteydi. Birinci Dünya Savaşı sırasında memleketlerinden başka bölgelere sevk edilen ve geri dönen Ermenilerden bir kısmı işgalci devletler tarafından sistematik olarak Mersin’e yerleştirildi. Ermeniler Türklere saldırılar düzenleyince şehirde gerginlik arttı. Fransızların şehre kaymakam olarak tayin ettiği André Türk bayrağının yerine Fransız bayrağı astırınca Türkler buna itiraz edip tepki gösterdiler. Öte yandan Toroslardaki Ermeni eşkıyanın Türk köylerine saldırmaya devam etmesi gerginliği daha da artırdı. Türkler direniş örgütleri kurup Heyet-i Temsiliye tarafından bölgeye tayin edilen Kuvâ-yı Milliye Komutanı Emin Arslan Bey’in etrafında toplanmaya başladı. Mustafa Kemal Paşa ahalinin Kuvâ-yı Milliye etrafında örgütlenmesini sağlarken bir taraftan da düşmanın ikmal hatlarını kesmek amacıyla Toros tünelleriyle demiryolu köprülerinin tahrip edilmesini emretti. Mersin’de çatışmalar 6-7 Nisan’da başladı. Düşmana sahilden uzak kesimlerde ağır kayıplar verdirildi ancak Fransız gemilerinden top atılması şehrin ele geçirilmesini engelledi. Fransız saldırıları takviye birlikler eşliğinde devam etti. Ancak Mersin’e hâkim olmayı başaramadılar. Bu çalışmada; Anadolu’nun önemli giriş kapılarından biri olan Mersin’in işgali, Türklerin buna tepkisi ve Mersin millî mücadelesini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Çalışmada Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ile Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nden elde edilmiş belgeler ana kaynak olarak kullanılacaktır. Daha önce yapılmış akademik çalışmalarla dönemi yaşayanların hatırat ve anıları başvurulan diğer kaynaklardır.

Atıf vermek için tıklayın.

Not: Crossref'te bulunan "Actions" sekmesi üzerinden atıf metnine ulaşabilirsiniz.