Cengiz Han ve Mirası

Japon Siyasi Tarihinde Cengiz Han ve Moğollar

Japon siyasi kültürü günümüzde barış-sever (pasifist), ekonomik ve estetik imgeler ile tasvir ediliyor. Tarihsel olarak da belli istisna dönemler haricinde estetiğin ve sanatın beşiği mahiyetindeki ada ülkesi Japonya bu dolayımla Samuraylar, Budizm, Şintoizm ve İkebana vb. birçok kültürel değer ile anılıyor. Japonlar ile beraber akla gelen estetik ve kültür dışı bir kavram ise “kamikaze”dir ve Japon siyasi tarihinde II. Dünya Savaşı sırasında Japon ordularının havadan düşman kuvvetlerinin deniz güçlerine doğru yaptıkları intihar dalışları ile ortaya çıktı. Ancak kamikaze kavramının arkasındaki derin anlam ve bağlam Moğol-Japon ilişkiler tarihiyle mana buluyor. Bu mana alemi kamikaze kavramının çok daha ötesine giderek çeşitli tarihsel vakıaları da barındırmasıyla oldukça önemli. Çünkü Japon emperyalist tarihi literatürü Cengiz Han’ın bir Japon olduğu iddiasıyla karşımıza çıkarken günümüz Cengiz Han algısı üzerine şekillenerek yeşeren Moğol milliyetçiliğinin mimarı ülkenin de Japonya olduğu söyleniyor.

ABD-Japonya arasında yaşanan Pasifik Savaşının sonlarına doğru Japon intihar operasyonlarının kamikaze olarak adlandırılması bu görevlere ilahi bir misyon yükleme çabaları olarak düşünülebilir. Kamikazenin Japonlar için barındırdığı ilahi evsafı onun üzerine çok da çalışılmamış mülahazaları beraberinde getiriyor. Cengiz Han’ın mirasının modern iz düşümlerine Japonya odağında yer vermek bu çalışmanın temel gayesidir. Bu çalışma tarihsel dönemsellikten daha ziyade Japon siyasi tarihine etkileri odağında Cengiz Han olgusunu ve bağlamsal olaylarını/etkilerini eklektik bir yöntemle ele alıyor.

 

Dr. Mürsel Doğrul
DOI: 10.53478/TUBA.2021.030