Türk Eğitim Tarihine Işık Tutan İlk Telif Eğitim Ansiklopedisi Tanıtıldı
TÜBA ve Türkiye Maarif Vakfı tarafından Cumhuriyet'in 100. yılına armağan olarak hazırlanan; toplam 6 cilt ve 3 bin 120 sayfadan oluşan Türk Maarif Ansiklopedisi, Üsküdar'daki Türkiye Maarif Vakfı merkezinde gerçekleşen toplantıda tanıtıldı.
Alanında uzman yazar ve akademisyenlerin telif ettiği yaklaşık 1300 maddenin yer aldığı eser, farklı disiplinlerden 700’ü aşkın akademisyen ve araştırmacının yoğun emek ve detaylı çalışmaları sonucu 2021-2024 yılları arasında gerçekleştirildi.
Ansiklopedi çevrimiçi erişime açıldı
Türklerin tarih boyunca eğitim alanında ortaya koydukları birikimi bilimsel metotlarla inceleyerek günümüz dünyasının eğitim anlayışına katkıda bulunmayı hedefleyen ansiklopedi, alanındaki ilk ve en kapsamlı yayın olma özelliğini taşıyor. Eserde maddeler eğitim bilimleri, eğitim tarihi, kültür ve medeniyet alanlarında ele alındı ve beş kategoride toplandı. Kavramlar, eserler, kurumlar, kişiler, şehir, olay ve dönemler ansiklopedinin ana çerçevesi oldu. Kavramlar kategorisinde dünya eğitim tarihinde derin etkisi olan Türklere ait kavramlar ortaya konuldu. Türk eğitim dünyasının, kendi geçmişinde yeni nesillere öz güven verecek çok sayıda özgün kavram üretebildiği gösterildi.
Eserler kategorisinde kültür ve medeniyeti oluşturan eğitim içerikli temel kaynaklara yer verilirken, kurumlar kategorisinde Türk kültür ve eğitim dünyasının tarihin bilinen en eski dönemlerinden 21. yüzyıla kadar meydana getirdiği kurumlar yer aldı. Kişiler kategorisinde ise eğitim tarihinin önde gelen şahsiyetleri tanıtıldı ve kendi kültürel çevresinin yanında insanlık tarihine hayatı ve eserleriyle örnek olmuş isimler seçildi. Şehir, olay ve dönemler kategorisinde ise Türk eğitim ve kültür tarihinin önemli şehirlerinin yanında, eğitimle ilgili önemli gelişmeler ve iz bırakan dönemler ele alındı. Türk Maarif Ansiklopedisi www.turkmaarifansiklopedisi.org.tr adresinde yayına açıldı.
Toplantıya, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Keskin, eski Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Osman Sezgin, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Semih Aktekin, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Şimşek, yazar Beşir Ayvazoğlu, yazar İskender Pala ile vakfın mütevelli heyeti üyeleri katıldı.
Geçmişten geleceğe ışık tutacak, önemli bir kaynak ve rehber
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır gönderdiği mesajda toplantının hayırlara vesile olmasını diledi ve “Yoğun enek ve çalışmaların neticesinde ortaya çıkan bu kıymetli eseri maarif dünyamızla buluşturan kurumlarımızı hassaten tebrik ediyorum. Ansiklopedimizin ilim ve irfan yolculuğumuza geçmişten geleceğe ışık tutacak, önemli bir kaynak ve rehber olacağına inanıyorum. Türkiye Maarif Vakfı ve Türkiye Bilimler Akademi’mizi bu titiz çalışmalarından ötürü tebrik ediyor. Türk Maarif Ansiklopedisi’nin ülkemize hayırlı, uğurlu olmasını diliyorum.” dedi.
Arkasında 4 bin yıllık da bir tarih var
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker de konuşmasında ortaklaşa iş yapmanın kolay olmadığını ancak zor bir işin sonunu görmenin büyük mutluluk verdiğini belirtti ve Türkiye Maarif Vakfı Başkanı Prof. Dr. Birol Akgün olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür etti. Eseri bundan sonra da teknolojik gelişmeler eşliğinde herkesin istifadesine sunacaklarını kaydetti. Şeker, "Uzun bir yolculuktu. Ortaya konan eserin kalıcı olması ve bunun bereketlenmesi, hepimizin öbür dünyadaki defterine de katkı sunacak bir eser olması bizleri ziyadesiyle mutlu ediyor." ifadesini kullandı.
Türkiye Maarif Vakfı Başkan Vekili Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili, telif olarak daha önce eğitim ansiklopedisi yapılmadığını ve bu eksiği gördükleri için çalışma başlattıklarını kaydetti. "Bu coğrafyanın, bu medeniyetin çok büyük bir eğitim birikimi var. Bu eğitim birikimini derli toplu şekilde, ansiklopedi olarak ortaya koymak istedik." diyen Bilgili, dört yıldır üzerinde çalıştıkları eserde çok fazla emek ve birikim olduğuna dikkati çekti.
İlk telif eğitim ansiklopedisi
Maarif Vakfı'nın küresel bir eğitim kuruluşu olduğunu hatırlatan Bilgili, "Ansiklopedik bilginin en değerli yanı güvenilir olmasıdır. Güvenilir olmasının altında o bilginin subjektif olması yatar, kaynakları yatar. Birçok istasyondan geçerek çok daha sağlam bilgi haline gelmesi yatar. Bunun için de güvenilirlik derecesi son derece yüksektir. Biz eğitim birikimimizi kişiler, eserler, kavramlar ve şehirler üzerinden ele alarak ortaya koyduk. Türkiye Maarif Vakfı’nın, Türkiye Bilimler Akademisi'yle birlikte son derece stratejik bir iş başardığını tevazu yapmadan söylüyoruz." şeklinde konuştu.
Var olmak istiyorsak iz bırakacağız.
Türk Maarif Ansiklopedisi Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Azmi Özcan da eserin arkasında 40 yıllık bir İslam Ansiklopedisi, 4 bin yıllık da bir tarih olduğunu vurguladı. Özcan, "Eğer varlık âleminde var olmak istiyorsanız yaşadığınız zaman ve mekânın mührünü sizin basmanız lazım. Eğer bu adı siz koymazsanız coğrafyayı vatan yapamazsınız. Türkistan'ınız Orta Asya olur, bulunduğunuz yer Orta Doğu olur, zamanınız Greenwich olur. Türk milletinin, biz Müslüman Türklerin yeryüzüne varlıklı olmak için değil var olmak için geldiğimizi düşünüyorum. Var olmak istiyorsak iz bırakacağız. Bir milletin ansiklopedisi yoksa, atlası yoksa, kurucu metinlerini her yeni nesil için yeniden nakşetmiyorsa bu yarışı sürdürebilmesi mümkün değil." diye konuştu. Maharetin eseri yaşatmakta olduğunu kaydeden Özcan, gece-gündüz bu eser için mesai harcayanlara teşekkür etti.
Konuşmaların ardından bilim kurulu üyelerine teşekkür beratı verilen toplantı, çekilen aile fotoğrafının ardından sona erdi.