Akademiden Haberler

TÜBA-Biyoçeşitlilik ve Ekosistemler Çalıştayı

TÜBA Çevre Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Biyoçeşitlilik ve Ekosistemler Çalıştayı” Ege Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak ve TÜBA Çevre Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Yürütücüsü Prof. Dr. Mehmet Emin Aydın'ın konuşmalarıyla başlayan programa İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger ve TÜBA Asli Üyesi İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu'nun yanı sıra ilgili bakanlıklardan temsilciler, devlet ve vakıf üniversitelerinden öğretim üyeleri, çeşitli meslek dernekleri, ayrıca özel sektörden alanında araştırıcı, uzman ve yöneticiler yer aldı.

Çalıştay çağrılı konuşmacılar TÜBA Asli Üyesi TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın “Biyoçeşitlilik ve Ekosistemle Odağında Ortak Çözümler için Birlikte Başarma” ve T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey’in “Türkiye’nin Doğal Zenginliği: Biyoçeşitlilik” hakkındaki sunumuyla devam etti.

Toplam 6 oturumun düzenlendiği ve 25 bilim insanının katkı sağladığı programda konuşan Başkan Şeker Çevre Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubunun yeni olduğunu fakat ele aldığı konuların uzun zamandır dünyanın ve Türkiye’nin gündemini meşgul eden hayati konular olduğunu söyledi. Çalıştayda çevre kirliliği, doğal alanlarda yapılan değişiklikler ve iklim değişikliği etkileriyle doğal hayatta canlı popülasyonunun azalması, bir milyon canlı türünün neslinin tükenme tehlikesi altında olması gibi ekosistem sorunlarına farkındalık oluşturulması, dünyada ve ülkemizde biyoçeşitlilik ve ekosistemlerin güncel durumu, önemi ve korunmasıyla ilgili konuların ele alınmasının amaçlandığını belirtti. 

Ülkemizin ve dünyanın gündeminde olan ve çözülmesi için bilimin yol göstericiliğinin gerektiği konularda TÜBA olarak görevimizi yerine getirmeye devam edeceğiz.
Şeker şöyle devam etti: “Dünyada yaşanabilir ve sürdürülebilir bir hayatın tesis edilmesi tüm bilim insanlarının üzerinde çalıştığı ve kafa yorduğu temel meselelerden biri. Özellikle son dönemde artan çevre kirliliği, sorumsuz ve kontrolsüz üretim teknolojileri, kâr ve kazanç hırsı gibi faktörler biyoçeşitliliğe oldukça zarar veriyor. Canlı çeşitliliği yok oluyor ve canlıların yaşayabileceği sürdürülebilir ekosistemler tahrip ediliyor.”

Bu konunun öneminden ötürü bilim insanlarının öncelikli araştırma konuları arasına girdiğini vurgulayan Şeker, bilim insanları çeşitli tetkik ve tespitler ile durumun aciliyetini raporluyor ve karar alıcılara sunuyor. G20 ülkelerinin bilim akademilerinden oluşan Science20 (S20) toplantılarında çevre başlığına büyük özen gösteriliyor dedi. Her yıl hazırlanan, TÜBA’nın da katkı verdiği, G20 liderlerine sunulan sonuç bildirgesinde çevre ve biyoçeşitlilikle ilgili tespit ve önerilerde bulunulduğu bilgisini de verdi. TÜBA-Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubunun da tam olarak amaçla ihdas edildiğini ifade eden Şeker, Türkiye’nin ve dünyanın gündeminde olan öncelikli konular, çalışma grubunun öncülüğünde bilimsel toplantılarda tartışılmakta ve raporlanarak ilgililerle paylaşıldığını söyledi. Türkiye’nin ve dünyanın gündeminde olan ve çözülmesi için bilimin yol göstericiliğinin gerektiği konularda TÜBA görevini her zaman yerine getirmeye devam edecek dedi.

İklim değişikliklerinin yarattığı olumsuz sonuçlar dolayısıyla insan yaşamının sürdürülmesinde hayati öneme sahip olan biyoçeşitlilik ciddi bir şekilde tahribata uğruyor.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak “İnsanlık yaşamı için hayati öneme sahip olan biyoçeşitlilik kavramı, tek bir tanıma sığamayacak kadar elzem bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Biyoçeşitlilik, tüm formları ve etkileşimleri ile dünya üzerindeki yaşamın çeşitliliğini ifade etmenin yanı sıra içinde bulunduğumuz ekosistemin bütününü de ifade etmektedir. 21. yüzyılda yaşanan hızlı sanayileşme, gelişen teknolojiye paralel artan bilinçsiz tüketim, iklim değişikliklerinin yarattığı olumsuz sonuçlar dolayısıyla insan yaşamının sürdürülmesinde hayatı öneme sahip olan biyoçeşitlilik ciddi bir şekilde tahribata uğruyor” diye konuştu.

Biyoçeşitlilik, ekosistemimizin sağlığı için çok önemli.
TÜBA Asli Üyesi ve Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Yürütücüsü Prof. Dr. Mehmet Emin Aydın ise “Küresel iklim değişikliğinin beklenen etkilerinden olan hava sıcaklıklarının artması, daha sık görülmesi, bazı bölgelerde yağış oranlarının artması sebebiyle sel ve taşkın olaylarının görülmesi yine yağışların azalması sebebiyle su kaynaklarının tükenmesi, kuraklık, orman yangınlarında artış gibi sebeplerle can kayıpları yaşanıyor. Son 50 yılda yaşanan iklim değişiklikleri nedeniyle canlı popülasyonun %60 azaldığı bildirilmektedir. İnsan kaynaklı sebeplerle türler yok olma tehlikesi altında. Biyoçeşitlilik, ekosistemimizin sağlığı için çok önemli. Bu nedenle bu önemli çalıştayın organizasyonuna destek veren tüm kurumlarımıza teşekkür ediyorum” diye konuştu.

Çalıştayın ilk oturumu “Türkiye ve Biyoçeşitlilik” İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu başkanlığında gerçekleştirildi. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nden Umut Adıgüzel “Biyoçeşitliliğe Ulusal Açıdan Bakış”, Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Aksoy “Arazi Kullanımı ve İklim Değişikliğinin Biyoçeşitlilik Kaybı Üzerine Etkisi”, OSTİM Teknik Üniversitesi, Türkiye Tabiatı Koruma Derneği’nden Prof. Dr. İlhami KİZİROĞLU “Türkiye Ornitoloji Tarihi ve Ornitoçeşitliliği”, TÜBİTAK-Bilim ve Toplum’dan Dr. Bülent Gözcelioğlu “Biyoçeşitlilik ve Anadolu’dan Yansımalar” hakkında konuştu.

Prof. Dr. Sezai Ercişli’nin moderatörlüğündeki “Tarımsal Biyoçeşitlilik: Dünyayı Sürdürülebilir Bir Şekilde Beslemenin Zorlukları ve Çözüm Önerileri” oturumunda; Çukurova Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hakan Özkan “Tarımsal Önemi Yüksek Bitki Türlerinin Yabani Akrabalarının İklim Değişikliği ve Biyoçeşitlilik Kaybı Karşısında Önemi”, İTÜ’den” Prof. Dr. Esra Çapanoğlu Güven “İnsan Sağlığı ve Tarımsal Biyoçeşitlilik Arasındaki İlişki”, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. M. Bahattin Tnyolaç “Bitki Genetik Kaynaklarının İnsanlığın Fayda Ekseninde Kullanımı” hakkında konuştu.

Programın 2. günü düzenlenen 3. oturum “Sucul Ekosistemler Biyoçeşitliliği” Prof. Dr. Nüket Sivri yönetti. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Bilecenoğlu “Türkiye Deniz Balıkları Çeşitliliğindeki Değişimler”, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Özbek “Türkiye İç Sularındaki Biyoçeşitliliği Tehdit Eden Ana Unsurlar” ve Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkçılık Su Ürünleri Genel Müdürlüğü’nden Doç. Dr. İlhan Aydın “Ulusal Su Ürünleri Gen Bankası ve Biyoçeşitliliğe Etkileri”ni anlattı.

Prof. Dr. Güleda Engin’in moderatörlüğündeki “Karasal Ekosistemler ve Değişen Biyoçeşitlilik” başlıklı  4. oturumda; Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Karataş “Küreselleşmenin Yeryüzü ve Biyosfer Üzerine Etkileri”, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Sözen  “Küreselleşmenin Neden Olduğu Fauna Değişiklikleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden  (DEÜ) Prof. Dr. Mehmet Ali Öktem “Değişen Biyoçeşitlilikte Salgınlar ve Tek Sağlık Tehditleri” hakkında sunum yaptı.

Sağlıklı Ekosistem Göstergeleri başlıklı 5. oturumu Prof. Dr. Ahmet Duran Şahin yönetti. İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Prof. Dr. Zeynel Arslangündoğdu “Türkiye’de Yaban Hayatı ve Biyoçeşitlilikteki Rolü” , TÜBİTAK-MAM’dan Dr. Diğdem Aktopraklıgil Aksu, “Ulusal Biyoçeşitliliğin Korunması Kapsamında Yaban ve Çiftlik Hayvanları Genetik Kaynaklarının Tanımlanması ve Biyobankaların Oluşturulması”, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Prof. Dr. Ünal Akkemik  “Orman Ağaçlarının Değişen İklime Tepkileri ve Türlerin Yayılışları”nı anlattı.

6. ve son oturumun başkanlığını ise Prof. Dr. Mehmet Emin Aydın yürüttü. Prof. Dr. Sezai Ercişli, “Tarımsal Biyoçeşitliliğin Sürdürülebilir Kullanımı”nı, DEÜ’den Prof. Dr. Funda Akgün “Türkiye’de Paleo-Ekoloji Çalışmaları ve Biyoçeşitlilik”i, Aksaray Üniversitesi’nden  Prof. Dr. Aynur Demir ise “Küresel İklim Değişikliğinin Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Kaynakları Üzerine Etkisi”ni anlattı. Program değerlendirme oturumuyla sona erdi. Program değerlendirme oturumuyla sona erdi.