Batı Avrupa’nın Etno-Dini Temizliği Uluslararası İlişkiler Alanının Önde Gelen Dergisi International Security’de Yayımlandı
TÜBA Asosye Üyesi Prof. Dr. Şener Aktürk’ün TÜBA GEBİP (Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülleri Programı) kapsamında proje olarak sunduğu "Not So Innocent: Clerics, Monarchs, and the Ethnoreligious Cleansing of Western Europe" adlı makalesi International Security (Uluslararası Güvenlik) dergisinde yayımlandı.
TÜBA GEBİP Ödülü sahibi ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Aktürk’ün, Batı Avrupa'daki Müslümanların, Yahudilerin ve Katolik olmayan dini azınlıkların yok ediliş sürecini içeren ve 8 yıldır üzerinde çalıştığı “O Kadar Masum Değil: Din Adamları, Hükümdarlar ve Batı Avrupa'nın Etno-Dini Temizliği” adlı çalışması uluslararası ilişkiler alanında en prestijli dergiler arasında yer alan International Security dergisinde yayınlandı. Katliam, sürgün ve zorla kitlesel din değiştirme, soykırım, etnik temizlik, demografik mühendislik, din-mezhep, milliyetçilik, çatışma, güvenlik ve kimlik konularına odaklanan çalışma uluslararası ilişkiler alanında etki faktörü açısından dünyada 2. sırada yer alan dergide yerini aldı. Konu hakkında bir açıklama yapan Prof. Dr. Aktürk, derginin alan açısından önemine vurgu yaptı ve çalışmanın TÜBA desteğiyle yazıldığını hatırlattı. Araştırmanın ilerleyen zamanlarda geliştirilebileceğini belirtti ve TÜBA’ya teşekkür etti. Aktürk: “Yayında amacımız daha önce hiç çalışılmamış yeni bir ampirik odak ve çok sayıda vaka üzerinden etnik-dinsel temizliğe ilişkin yeni bir teorik açıklama geliştirmek. Çalışma, bilim insanlarının etnik-dini temizliğe dair modern milliyetçi çatışmalardan yola çıkarak tanımladıkları modellere bir itiraz niteliği taşıyor. Orta Çağ Batı Avrupa'sında hayatta kalmak için yaşanan şiddetli jeopolitik rekabet, kritik öneme sahipti. Çünkü papalık ve ruhban sınıfı, hükümdarları Hıristiyan olmayanları yok etmeye yönlendirdi ve hatta bu taleplerine uymaya zorladı. Bu kapsamda Yahudilerin çoğu ve tüm Müslümanlar yok edildi. Buna karşı duran hükümdarlar, tahttan indirilme, öldürülme ve yerine başka bir hükümdarın getirilmesi riskiyle karşı karşıya bırakıldı. Ben, Batı Avrupa'da Orta Çağ boyunca yaşanan çok boyutlu etnik-dinsel temizliğin, ruhban sınıfının yükselişine yol açan uluslarüstü bir dini (Gregoryen) reform hareketinin sonucu olduğunu öne sürüyorum. Çok güçlendikleri bu süreçte ruhban sınıfı Yahudileri ve Müslümanları insanlıktan çıkaran doktrinsel bir değişimin de öncüsü oldu. Böylece artık insan sayılmayan Müslümanların ve Yahudilerin öldürülmelerinin önünde engel kalmadı. Papalık önderliğindeki ruhban sınıfının on birinci yüzyıldan başlayarak Hıristiyan olmayanların kitlesel olarak yok edilmesi konusunda hükümdarlara boyun eğdirecek kadar güçlenmelerini mümkün kılan ve motive eden gelişme Gregoryen Reform hareketidir. Hıristiyan olmayanların ortadan kaldırılmasından sorumlu ana aktörler olan papalık ve ruhban sınıfının yetkilerini önemli ölçüde bu hareket artırdı” dedi.
Makalenin tam metni için tıklayınız.
https://direct.mit.edu/isec/article/48/4/87/121307/Not-So-Innocent-Clerics-Monarchs-and-the
Prof. Dr. Şener Aktürk kimdir?
1981 yılında İzmit’te doğdu. Ortaokulu ve Liseyi Koç Özel Lisesi’nde tamamladı. Lisans derecesini 1999-2003 yılları arasında Chicago Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi ve Uluslararası Çalışmalar alanlarında (çift ana dal), ilk yüksek lisans derecesini yine Chicago Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler alanında aldı. Lisansı esnasında 2001 yılında Almanca ve Batı Medeniyeti eğitim programı için Viyana’da bulundu. İkinci yüksek lisansını ve Siyaset Bilimi alanında doktorasını 2003-2009 yılları arasında Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de tamamladı. Doktora programı kapsamında Berlin ve Moskova’da saha araştırması yaptı. 2009-2010 akademik yılında doktora sonrası araştırmacı olarak Harvard Üniversitesi Davis Rusya ve Avrasya Araştırmaları Merkezinde görev yaptı. Aynı üniversitenin Siyaset Bilimi Bölümünde lisansüstü ders vermiştir. Türkiye’ye döndüğü 2010 yılının ikinci yarısından itibaren Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde yardımcı doçent (2009-2015), doçent (2015-2022) ve profesör unvanlarını aldı.
Şener Aktürk’ün 2023 yılı itibarıyla SSCI indeksli dergilerde 12’si tek yazarlı olmak üzere toplam 15 makalesi yayınlanmıştır. 30 Kasım 2023 itibarıyla Google Scholar'da yayınlarına yapılan atıflara istinaden H-indeksi 22 ve i10 indeksi 40 idi. Aktürk’ün 2012 yılında Cambridge University Press tarafından yayınlanan Regimes of Ethnicity and Nationhood in Germany, Russia, and Turkey başlıklı kitabı 2013 yılı Joseph Rothschild kitap ödülüne layık görüldü.
Şener Aktürk, 2011 yılında Uluslararası İlişkiler alanında en yüksek etki faktörüne sahip dergi olan World Politics dergisinde ve 2010 yılında Bölge Çalışmaları alanında en yüksek etki faktörlerinden birine sahip olan Post-Soviet Affairs dergisinde makalesi yayımlanan ilk Türkiye adresli yazar oldu. Ayrıca 2017 yılında Etnik Çalışmalar alanında en yüksek etki faktörüne sahip olan Journal of Ethnic and Migration Studies dergisinde tek yazarlı bir makalesi ve Amerikan Siyaset Bilimi Derneği’nin dergisi Perspectives on Politics’de 2021 yılında iki yazarlı bir makalesi yayımlandı. Bunların yanısıra, SSCI kapsamındaki Comparative Politics, Mediterranean Politics, Social Science Quarterly, European Journal of Sociology, Nationalities Papers, Problems of Post-Communism, Turkish Studies, Middle Eastern Studies, Osteuropa ve Uluslararası İlişkiler dergilerinde makaleleri yayımlanmıştır. SSCI kapsamında olmayan Theoria, Ab Imperio, All Azimuth, Insight Turkey, Turkish Policy Quarterly, Central Eurasian Studies Review, Perceptions ve Doğu Batı gibi farklı akademik dergilerde 34 makalesi, İngilizce, Rusça ve Türkçe olmak üzere toplam 20 derleme kitapta kitap bölümü ve 24 kitap değerlendirmesi yayımlanmıştır. Türkçe makale ve yazılarını içeren Türkiye’nin Kimlikleri başlıklı kitabı 2013 yılında yayımlandı.
Karşılaştırmalı Siyaset alanının tanımı gereği, Aktürk'ün Türkiye dışındaki ülkeleri ele alan karşılaştırmalı yayınları arasında, ABD, Afganistan, Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Cezayir, Fransa, Hollanda, İran, Kuzey Makedonya, Mısır, Pakistan, Rusya ve Yunanistan vakalarına odaklanan yayınları mevcuttur. Bu ülkelere ek olarak, halen devam eden çalışmalarında odaklandığı vakalar arasında Danimarka, İngiltere, İspanya, İsrail, İsveç, İtalya, İzlanda, Litvanya, Macaristan, Norveç, Polonya ve Portekiz de yer almaktadır.
Şener Aktürk bugüne kadar TÜBİTAK Teşvik Ödülü (2019), Koç Üniversitesi Araştırma Ödülü (2019-2020), Bilim Akademisi BAGEP Ödülü (2017), Koç Üniversitesi Olağanüstü Eğitici Ödülü (2017), TÜBA GEBİP Ödülü (2016), Kadir Has Gelecek Vadeden Bilim İnsanı Ödülü (2015), Joseph Rothschild Ödülü (2013), Baki Komsuoğlu Teşvik Ödülü (2011), Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Ödülü (3.lük, 2010), Kaliforniya Üniversitesi Olağanüstü Lisansüstü Öğretim Asistanı Ödülü (2009) ve Kaliforniya Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü Peter Odegard Ödülü’ne (2006) layık görülmüştür. Aktürk’ün 173 ülkede devletin etnik ve dini politikalarına ilişkin verileri topladığı araştırması, 2010-2014 yıllarında Avrupa Komisyonu Marie Curie Geri Dönüş Hibesi’yle (100,000 Avro) desteklenmiştir. Aralık 2023'de TÜBA’ya Asosye Üye seçildi.