TÜBA ve Özbekistan Bilim Diplomasisinde Kültür Tarihi Buluşması
TÜBA ve Özbekistan Ankara Büyükelçiliği Heyeti, Özbek-Türk bilim diplomasisi kapsamında “Dünya Yazma Eser Koleksiyonlarında Özbekistan’ın Kültürel Mirası” başlığı altında bir araya geldi.
TÜBA Konsey üyelerinin de yer aldığı program, Ankara Büyükelçisi Alişer Azamhocayev ve Akademi Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker’in konuşmasıyla açıldı, tarihçi Dr. Ali İhsan Çağlar’ın sunumuyla devam etti.
Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev’in himayesinde gerçekleştirilen “Dünya Yazma Eser Koleksiyonlarında Özbekistan’ın Kültürel Mirası" projesiyle yayımlanan 50 ciltten oluşan ve Türkiye’de sadece Topkapı Sarayı Müzesi’nde bulunan kitap koleksiyonu Ankara Büyükelçisi Alişer Azamhocayev tarafından Akademi Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker’e takdim edildi.
Özbek kültürel mirasının korunması ve tanıtılması amacıyla hazırlanan kapsamlı eser, Özbekistan'ın tarihi ve kültürüyle ilgili yabancı müzelerde saklanan ender eserlerin tıpkı basımını içeriyor. Özbekistan’ın eşsiz mirasının korunmasına ve tanıtılmasına olanak sağlayacak ve aynı zamanda Özbekistan'ın tarihi ve kültürünün Türk bilim insanları tarafından incelenmesine hizmet eden çalışmada, Özbekistan'ın tarihi, kültürü ve sanatı ile tekstil, seramik ve resim eserleri gibi konularda bilgiler yer alıyor. Bu büyük külliyat, hem araştırmacılar için değerli bir bilgi kaynağı hem de eğitim kaynağı olarak değerlendiriliyor.
Bu eserler geleceğe ilham olacak.
“Dünya Yazma Eser Koleksiyonlarında Özbekistan’ın Kültürel Mirası” adlı eserin, Türkiye’nin ve Türk coğrafyasının tarihine ışık tutan nadide yazmaları içerdiğine dikkat çeken Başkan Şeker, eserin sadece Özbekistan’ın değil, aynı zamanda dünya medeniyetinin de ortak mirası olduğunu söyledi. “Bu kapsamlı koleksiyon, Özbekistan’ın zengin kültürünü, tarihini ve edebiyatını dünya çapında tanıtmak amacıyla hazırlandı. Her bir cilt, geçmişimizin derinliklerinden gelen bilgi ve hikmeti barındırıyor. Türkiye ile Özbekistan arasındaki tarihi ve kültürel bağlar düşünüldüğünde, bu eserlerin Türkiye Bilimler Akademisi gibi köklü bir bilimsel kuruma hediye edilmesi bizim için ayrı bir anlam taşıyor. Bu koleksiyonun, iki ülke arasındaki bilimsel ve kültürel iş birliğini daha da güçlendireceğine inanıyorum. Eserlerin araştırmacılara, öğrencilere ve genel okuyuculara ilham kaynağı olmasını temenni ediyorum. İnanıyorum ki, bu yazma eserler, gelecek nesillere bilgi ve ilham vermeye devam edecek ve kültürel köprülerimizi daha da sağlamlaştıracak.” dedi.
TÜBA’nın 2014 yılında başlattığı ve 2018 yılıyla birlikte Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yürüttüğü Türk-İslâm Bilim Kültür Mirası (TİBKM) Projesi hakkında da bilgi veren Prof. Şeker TİBKM’nin insanlığın bilgi birikimine katkıda bulunmuş, Türk-İslam bilim ve kültür mirasına ait klâsik eserlerin tıpkıbasımı, transliterasyonu, günümüz Türkçesine çevrilmesi ve yayımlanması yoluyla kütüphanelerdeki atıl durumlarından kurtarılarak bilim ve kültür insanlarımız ile gelecek kuşakların yararlanmasına sunma amacını taşıdığını ifade etti.
Özbekistan’nın son yıllarda çok sayıda reform gerçekleştirdiğini kaydeden Büyükelçi Azamhocayev ise bu çerçevede bilim ve tarih alanlarına da önem verildiğini söyledi. 2016 yılından bu yana akademik anlamda yaşanan gelişmeleri anlatan Azamhocayev şöyle devam etti: “Bu süreçte Türk kardeşlerimizin desteklerini her zaman gördük, görmeye de evam ediyoruz. TÜBA Başkanlığımız ve TÜBİTAK tarafından Özbekistan hakkındaki çalışmalara verilen burs ve hibeleri özellikle şükranla söylemek istiyorum. Ayrıca Buhara’da faaliyete başlayan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Fakültesi, Taşkent’te açılan TOBB ETÜ Şubesi de ülkemizde bilimin gelişimine katkı sağlıyor. İşte bu örnekler bugünkü toplantımızın konusu olan Özbek-Türk Bilim Diplomasisi kapsamındaki somut muvaffakiyetlerdir.” dedi.
Büyükelçi Azamhocayev 5 yıl önce İstanbul’daki tarihi kütüphanelerde olduğu gibi dünyanın çeşitli müze ve koleksiyonlarında saklanan Özbekistan hakkındaki hazineleri toplama projesi başlatıldığının altını çizdi ve "Dünya Koleksiyonlarında Özbekistan'ın Kültürel Mirası" adlı eserin de bu projenin sonucu olduğunu vurguladı. “Koleksiyonda Özbekistan hakkındaki el yazma eserler, güzel minyatürler, arşiv belgeleri ve resimler yer alıyor. Bugünkü toplantımız vesilesi ile bu eseri değerli TÜBA Başkanımıza takdim etmek isteriz. Bu kaynak Özbekistan hakkında araştırmalar yapan değerli hocalarımıza yardımcı olacağına, Özbek-Türk bilim işbirliğini daha da yükselteceğine inanıyorum.” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Dr. Ali İhsan Çağlar külliyatın nasıl ortaya çıktığı, içeriği ve Özbekistan'da bulunan yazma eserler arşivi hakkındaki konuşmasının yanı sıra konu hakkında detaylı sunum da gerçekleştirdi.
