2020 Nobel Ödülleri Açıklandı
2020 Nobel Tıp Ödülü, hepatite karşı mücadelede önemli katkılar sağlayan üç bilim insanı Harvey J. Alter, Michael Houghton ve Charles M. Rice'a, Fizik Ödülü kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından dolayı İngiliz matematiksel fizikçi Roger Penrose, Alman astrofizikçi Reinhard Genzel ve Amerikalı gök bilimci Andrea Ghez arasında paylaştırıldı. 7 Eylül 2020’de açıklanan 2020 Nobel Kimya Ödülü ise genom düzenleme yöntemi geliştiren Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna'a verildi. 8 Ekim’de açıklanan Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi ABD'li şair Louise Glück’ün, 9 Ekim günü açıklanan Barış Ödülü’ne Dünya Gıda Programı, 12 Ekim’de açıklanan Ekonomi Ödülü’ne ise ABD’li Paul R. Milgrom ve Robert B. Wilson layık görüldü.
Milgrom ve Wilson, açık artırma teorisindeki iyileştirmeler ve yeni açık artırma biçimleri ortaya koymaları dolayısıyla, Dünya Gıda Programı ise "Açlıkla
mücadelesi, mevcut durumu iyileştirmeye olan katkısı, çatışma bölgelerinde barışa olan katkısı ve savaş ve çatışmalarda açlığın bir silah olarak kullanılmasını engellemeye yönelik adımları" nedeniyle ödüllendirildi.
Dünya Gıda Programı "Açlıkla mücadelesi, mevcut durumu iyileştirmeye olan katkısı, çatışma bölgelerinde barışa olan katkısı ve savaş ve çatışmalarda açlığın bir silah olarak kullanılmasını engellemeye yönelik adımları" nedeniyle ödüllendirildi.
Glück'ün ise "yalın bir güzellikle, bireysel varoluşu evrenselliğe ulaştıran şaşmaz şiirsel sesi" nedeniyle ödüle layık görüldüğü belirtildi. Glück'ün "sarihlik arayışıyla biçimlendirdiği yapıtlarında, çocukluğu, aile yaşamını, ebeveynlerle ve kardeşlerle ilişkileri ele aldığı, bunların yapıtların merkezini oluşturduğu" bildirildi.
İsveç Kraliyet Bilimleri Akademisi Kimya Ödülü sonuçları hakkında “Bu teknolojinin kanser tedavileri üstünde devrim niteliğinde etkisi var. Hatta kalıtımsal hastalıkları tedavi etme rüyasını bile gerçeğe çevirebilir” açıklamasını yaptı. Fransız Charpentier ve Amerika’lı Doudna, Nobel Kimya ödülünü kazanan altıncı ve yedinci kadın bilim insanları oldu.
6 Eylül tarihinde Akademi, Fizik Ödülünün yarısının "kara deliklerin oluşumunun genel görelilik teorisinin öngörüsü olduğuna ilişkin keşfinden ötürü" Penrose'a, diğer yarısının ise "Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki dev kara deliğin keşfine yönelik çalışmalarından ötürü" Genzel ve Ghez'e verildiğini açıkladı. Duyuruda, bu yılın ödül sahiplerinin kainatın en gizemli fenomenlerinden biri olan kara deliklerle ilgili keşiflerin öncüleri olduğu vurgulandı. Penrose, genel görelilik teorisinin varsayımlarının kara deliklerin oluşumu gerektirdiği fikrini ilk kez ortaya 
koyarken, Genzel ve Ghez, Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki aşırı ağırlıktaki kütle çekim merkezinin yıldızların yörüngelerini etkileyen bir kara delik olduğunun keşfine götüren çalışmalara öncülük etti. Genzel ve Ghez, öncülük ettikleri çalışmalarda, bölgedeki yıldızların devinimlerinde hareketle yaptıkları analizlerde, bu bölgeye yakın yıldızların görünmez ve çok ağır bir kütlenin çekim etkisinde olduklarını ortaya koydu. Güneş Sistemi'nden daha küçük bir alanda Güneş'ten 4 milyon kat daha güçlü bir çekim alanı oluşturan bu kütlenin bir süper-dev kara delik olduğunu güçlü kanıtlarla ortaya koydu.
Nobel komitesinden Tıp Ödülü açıklamasında ise; ödül sahibi üç bilim insanının çalışmaları sayesinde siroz ve karaciğer kanserine yol açan Hepatit C'ye karşı yeni ilaçlar geliştirildiği ve milyonlarca kişinin hayatının kurtulduğuna vurgu yapıldı.
Nobel Komitesi Başkanı Thomas Perlmann, Stockholm’de yaptığı açıklamada, Amerikalı virologlar Alter ve Rice ile İngiliz bilim insanı Houghton'un "Hepatit C virüsünün keşfinden ötürü" 2020 Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldüğünü duyurdu. Bilim insanlarının keşfi sayesinde bugün virüs için çok hassas kan testlerinin mevcut olduğu ve bunların dünyanın birçok bölgesinde kan nakli sonrası hepatit vakalarını ortadan kaldırıldığı belirtildi. Bu yılki Nobel tıp ödülünün, tıbbi araştırmaların toplumlar ve ekonomiler için ne kadar önemli olduğunu ortaya koyan yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle ayrı bir anlam taşıdığı ifade ediliyor. Dünya Sağlık Örgütüne göre, dünyada 70 milyonun üzerinde hepatit vakası bulunuyor ve her yıl bu virüs nedeniyle 400 bin kişi hayatını kaybediyor.
Kazanan bilim insanları toplam 10 milyon İsveç kronu yani yaklaşık 8 milyon liralık ödülün de sahibi oldu.
Nobel Ödülleri; İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına veriliyor. 1895 yılındaki Alfred Nobel’in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilip yürütülür. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştı.
Her ödül ayrı bir komite tarafından verilir; İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi fizik, kimya, ekonomi alanındaki ödülleri, Karolinska Enstitüsü Fizyoloji veya Tıp alanındaki ödülleri ve Norveç Nobel Komitesi edebiyat alanındaki ödülleri veriyor. Norveç Parlamentosunca İsveç Akademisinden seçilen beş kişilik bir kurul ise barış alanındaki ödülleri belirliyor. Ödül almayı hak eden kişi veya kurum bir madalya, bir diploma ve yıllar içinde değişen miktarda para ödülü alıyor.
Paul R. Milgrom kimdir?
1948 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Michigan eyaletinin Detroit şehrinde doğdu. Doktora derecesini Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nden aldı aynı üniversitede çalışmalarına devam ediyor.
Robert B. Wilson kimdir?
1937 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Nebraska eyaletinin Cenevre kasabasında doğdu. Doktora derecesini Harvard Üniversitesi'nden alan Wilson, Kaliforniya'daki Standford Üniversitesi onursal profesörleri arasında yer alıyor.
BM Dünya Gıda Programı (WFP)
Yardıma muhtaç ülkelerde ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi amacıyla gıda yardımı sağlanması, acil durum ve kriz anlarında ortaya çıkan gıda ihtiyaçlarının karşılanması, BM kuruluşları ve Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) tavsiyeleri uyarınca dünya gıda güvenliğinin desteklenmesi konularında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda yardım faaliyetleri yürütüyor.
Louise Glück kimdir?
1943 yılında New York'ta dünyaya geldi. Sarah Lawrence Koleji ve Columbia Üniversitesi'nde eğitim aldı. İlk kitabı "Firstborn"u (İlk Doğan) 1968 yılında yayınlayan Glück, Amerikan edebiyatının en önemli şairlerinden biri kabul ediliyor. Şairlik dışında şiir konusunda denemeler yazdı, üniversitelerde dersler verdi. Bugüne dek 12 şiir kitabı yayınlanan şair, Nobel'in yanı sıra 1993'te Wild Iris (Yaban Süsen) kitabıyla Pulitzer Ödülü'nü, 2014'te ise Faithful and Virtuous Night (Sadık ve Erdemli Gece) kitabıyla Ulusal Kitap Ödülü'nü kazandı. Yapıtlarında acının, travmanın, arzunun ve doğanın insan ruhunu aydınlatıcı yönlerine odaklanan Glück'ün, hüznün ve yalıtılmışlığın içten anlatımı olan bir dil yarattığını vurgulayan edebiyat eleştirmenleri, onun şiir kişiliklerini inşa etmekteki başarısı ile öz yaşam öyküsü ve mitler arasında kurduğu bağlantıya dikkati çektiler.
Emmanuelle Charpentier kimdir?
1968 yılında Fransa'da dünyaya geldi. Sorbonne Üniversitesinde biyokimya, mikro biyoloji ve genetik eğitimi alan Charpentier, ABD'de New York Üniversitesi ve Viyana Üniversitesinde klinik çalışmalar yürüttü. Charpentier, halen Almanya'da Max Planck Enstitüsünün enfeksiyon biyolojisi bölümünün direktörlüğünü yapıyor.
Jennifer Doudna kimdir?
1964'te ABD'nin Washington kentinde dünyaya geldi. Ponoma Üniversitesindeki eğitiminin ardından Harvard Tıp Fakültesinde doktora yaptı. RNA çalışmalarında uzmanlaşan Doudna, halen Kaliforniya Üniversitesinde öğretim üyeliği yapıyor.
Roger Penrose kimdir?
İngiliz matematiksel fizikçi, matematikçi ve bilim felsefecisi Roger Penrose, 1931'de İngiltere'nin Colchester kentinde dünyaya geldi. Londra Üniversitesi Akademisinde matematik eğitimi gördü. Geometri ve astronomi alanında araştırmalar yapan Penrose, Albert Einstein'in genel görelilik teorisine yaptığı matematiksel katkılarla tanındı. Penrose, özgün matematiksel yöntemler kullanarak kara deliklerin Einstein'in genel görelilik teorisinin doğrudan sonucu olacağını ortaya koydu. Einstein'ın kendisi, içine aldığı her şeyi yutup yok eden, ışığın bile kaçamayacağı süper-dev kara delikleri bir varsayım olarak kabul etmekle birlikte, gerçekte var olduklarına inanmıyordu. Penrose, Ocak 1965'te, Einstein'ın ölümünden 10 yıl sonra yazdığı makaleyle kara deliklerin gerçekte oluşabileceğini ispatlamakla kalmayıp detaylı bir tanımını yaptı. Buna göre kara delikler, doğanın bilinen yasalarının işlerliğini kaybettiği bir "tekilliği" içinde barındırıyordu. Penrose'un makalesi halen bilim dünyası tarafından Einstein'in teorisine kendisinden sonra yapılan en önemli katkı olarak değerlendiriliyor.
Reinhard Genzel kimdir?
1952 yılında Almanya'da doğan Reinhard Genzel, Bonn Üniversitesindeki fizik öğreniminin ardından, aynı kentteki Max Planck Enstitüsünde radyo astronomi alanında çalışmalar yaptı. Burada 1990'lı yıllardan itibaren Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki çok parlak ve yoğun astronomik radyo kaynağı olan "Sagittarius A" bölgesi üzerine yapılan gözlem ve araştırmalara öncülük etti.
Andrea Ghez kimdir?
1965 yılında ABD'nin New York şehrinde doğan Andrea Ghez de ilk kadın astronot olma hayaliyle başladığı bilim yolculuğunda Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde (MIT) fizik dalında lisans ve Kaliforniya Teknoloji Üniversitesinde (Caltech) yüksek lisans dereceleri aldı. Ghez, Hawaii eyaletindeki W. M. Keck Gözlemevindeki optik ve kızılötesi teleskoplarla Sagittarius A bölgesini incelemek üzere çalışmalar yürüttü. Amerikalı gökbilimci Ghez, 1901'den bu yana ödülü kazanan dördüncü kadın oldu. 1903'te Marie Curie, 1963'te Maria Goeppert-Mayer ve 2018'de Dana Strickland ödülün sahibi olmuştu.
Harvey J. Alter kimdir?
1935'te New York'ta doğdu. Tıp eğitimini Rochester Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde aldı ve Strong Memorial Hastanesi ve Seattle Üniversite Hastanelerinde iç hastalıkları eğitimi aldı. 1961'de Ulusal Sağlık Enstitüleri'nde öğretim üyesi oldu. 1969'da Klinik Merkezi Transfüzyon Tıbbı Bölümüne kıdemli araştırmacı olarak katılmak için Ulusal Sağlık Enstitüleri'ne dönmeden önce Georgetown Üniversitesi'nde birkaç yıl çalıştı.
Michael Houghton kimdir?
İngiltere’de doğdu. Doktora derecesini 1977'de King’s College London'dan aldı. 1982'de G.D. Searle & Company'ye katıldı. 2010 yılında Alberta Üniversitesi'ne başladı. Alberta Üniversitesi'nde Viroloji Profesörü olan Michael Houghton, aynı zamanda Li Ka Shing Uygulamalı Viroloji Enstitüsü'nün de direktörü.
Charles M. Rice kimdir?
1952 yılında Sacramento'da doğdu. Doktora derecesini, 1981-1985 yılları arasında doktora sonrası araştırmacı olarak eğitim aldığı California Teknoloji Enstitüsü'nden 1981 yılında aldı. Araştırma grubunu 1986'da Washington University School of Medicine, St Louis'de kurdu ve 1995'te profesör oldu. 2001'den bu yana New York Rockefeller Üniversitesi'nde çalışan Prof. Charles M. Rice, 2001-2018 döneminde halen devam ettiği Rockefeller Üniversitesi Hepatit C Araştırma Merkezi Bilimsel ve İdari Direktörü olarak görev yaptı.