TÜBA Kurucu Başkanı Prof. Dr. Ayhan O. Çavdar Son Yolculuğuna Uğurlandı
Değerli bilim insanı ve TÜBA kurucu başkanı, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayhan O. Çavdar, 28 Haziran 2019 tarihinde son yolculuğuna uğurlandı.
89 yaşında tedavi gördüğü Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'nde yaşama veda eden Prof. Çavdar için ilk tören 28 Haziran Cuma günü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Morfoloji Binasında gerçekleştirildi. Törende; eşi Arif Çavdar, kızı Tomris Çavdar, Ankara Üniversitesi (AÜ) Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş, AÜ Tıp Fakültesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Emel Ünal, AÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gülfem Elif Çelik, Okan Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Dekanı Mazhar Semih Baskan, Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fikri İçli ve AÜ Tıp Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Nurdan Taçyıldız, Prof. Çavdar'ın kişiliği ve akademik kariyeri hakkında konuştular. Törene ayrıca TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker ve TÜBA Eski Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Prof. Şeker, Prof. Acar, Prof. İbiş, Başkent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Haberal, Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Haberal, Anayasa Mahkemesi Başkanı Eski Yekta Güngör Özden ve çok sayıda vatandaşın katıldığı Kocatepe Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Prof. Çavdar'ın naaşı Cebeci Asri Mezarlığı'nda bulunan Aile Mezarlığı’na defnedildi.
Dünyada ve Türkiye’de pediatrik onkoloji camiasının duayenlerinden olan Prof. Dr. Ayhan O. Çavdar’a Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve Türk Tıp Camiası’na baş sağlığı ve sabırlar diliyoruz.
Prof. Dr. Ayhan Okçuoğlu Çavdar kimdir?
Prof. Dr. Ayhan Okçuoğlu Çavdar, 12 Ağustos 1930 tarihinde Adana’da doğdu. 1947′de İstanbul, Erenköy Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra 1953′te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 1953-1956 yıllarında aynı fakültenin Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği’nde uzmanlık eğitimi gördü. Tıpta öğretim üyesi olarak çalışmasına ortam hazırlayan nedenlerin başında; insanlara yararlı olmayı düşünmesi, çocukluğundan beri sorgulamayı seven bir mizaca sahip olması, özgürce düşünmek, tartışmak istemesi vardı. Liberal bir ailede, tartışma ortamı içinde büyümesi, meslek seçimini kendisinin yapmasına olanak sağladı. Araştırmaya, özellikle de kan hastalıklarına, öğrenciliğinden beri hep ilgi duydu.
Uzman olduktan sonra, 1958′de ABD’e giderek Washington Üniversitesi (St. Louis) Çocuk Hastanesi Klinik Hematoloji-Onkoloji bölümünde üç yıl “fellow” olarak çalıştı. Türkiye’ye dönüp doçentlik sınavını verdikten sonra Fulbright bursu ile tekrar gidip bir yıl süre ile anemili çocuklarda eritropoetin tayini konusundaki araştırmasını tamamladı. 1961′de Amerikan Pediatri Akademisi’nin “Board” sınavını kazandı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Kliniği’nde 1961′de doçent, 1966′da profesör oldu.
Washington Üniversitesi’nde iken Barness Hospital’da bir süre laboratuvarında çalıştığı Prof. Dr. Virginia Minnich‘in Fulbright bursu ile 1964’te Ankara’ya gelmesini sağladı. Prof. Minnich ve Prof. Dr. Ayten Arcasoy ile birlikte bilim dalının ilk araştırma laboratuvarını kurdular ve Türk çocuklarındaki toprak (kil) yeme anemisinin oluşum mekanizmasını araştırdılar. Bulumları Prof. Çavdar ve arkadaşları çinko ve diğer eser element eksiklikleri alanında yeni araştırmalara yöneltti. Çavdar ve arkadaşları Hodgkin lenfomalı çocuklarda, ardından başka hastalık ve durumlarda çinko düzeylerinin çok düşük olduğunu gösterdiler. İnsanda çinko eksikliğini ilk ortaya koymuş olan ABD’li Prof. Dr. Ananda Prasad’ın ilgisini çeken bu çalışmalar 1982 yılında Ankara’da bu konuda uluslararası bir toplantının düzenlenmesi ile sonuçlandı. 1975-1982 yıllarında TÜBİTAK tarafından desteklenen “Pediatrik Hematoloji ve Onkoloji” ve “Çinko Eksikliği” birimlerini kurdu ve başkanlıklarında bulundu. 1987′de Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı olarak “Pediatrik Hematoloji ve Onkoloji Araştırma Merkezi”ni kuran Prof. Çavdar 1987-1993 yıllarında bu merkezin başkanlığını yürüttü.
1993′te TÜBA kurucu üyesi oldu ve aynı yıl seçimle TÜBA başkanlığına getirildi. 1997′de “1997-2002 yılları arasında TÜBİTAK Eser Elementler Çalışma Grubu’nu kurdu ve başkanlığını yürüttü. Prof. Çavdar 1997′de ikinci kez TÜBA başkanlığına seçildi ve 2000 yılına kadar başkanlığını sürdürdü. 2000 yılında kendisine Kurucu Başkan unvanı verildi ve Şeref Üyesi seçildi.
1976′da TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü ve 1979′da Prof. İhsan Doğramacı Bilim Ödülü’nü kazanan Prof. Çavdar çok sayıda takdir ya da teşekkür belgesi ve şiltin sahibi oldu. Ayrıca Fulbright (1962, ABD), Aid (1996, ABD) ve Nato (1969, Kanada) burslarını kazandı. 1998′de “hayatları boyunca Atatürk ilkelerinin peşinden gitmiş ve önemli bilimsel çalışmalara imza atmış” sekiz bilim kadını arasında yer alarak İstanbul Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin “Aydınlanmanın Kadınları Ödülü”nü aldı. Başta International Society of Hematology olmak üzere, çok sayıda uluslararası bilimsel derneğin üyesi oldu.
1976’da Uluslararası Pediatrik Onkoloji Derneği, 1980’de Amerikan Pediatrik Hematoloji-Onkoloji Derneği, 1986’da Uluslararası İnsanlarda Eser Elementler Araştırma Derneği , 1987’de ABD’de Children’s Cancer Study Group. Ayrıca 1963-1975 yılları arasında Amerikan Pediatri Akademisi ve 1990-1993 yılları arasında ise New York Bilimler Akademisi’ne Türkiye’den seçilen ilk üyeydi. 1981-1993 ve 1998′de TÜBİTAK “TAG” grubu üyesi olarak görev yapan Prof. Çavdar 1978-1980 ve 1983-1984 yıllarında Sağlık Bakanlığı “Yüksek Sağlık Şurası” üyeliği de yaptı.
